Szczygiel ( Carduelis carduelis) to niepozorny, a jednak fascynujący przedstawiciel rodziny łuszczakowatych. Mimo niewielkich rozmiarów, zaledwie 12-14 cm długości i masy około 20 gramów, szczygieł potrafi oczarować swoim jaskrawym ubarwieniem i wesołym śpiewem.
Samce szczygli charakteryzują się szczególnie intensywnymi barwami - mają pomarańczowoczerwony brzuch, głowę w kolorze żółtym z czarnym rysunkiem na policzkach, a skrzydła i ogon są brązowe z czarnymi plamkami. Samice są mniej kolorowe - ich upierzenie jest głównie zielono-brązowe, z żółtym odcieniem na głowie.
Szczygiel jest gatunkiem powszechnie występującym w Europie, Azji i północnej Afryce. Preferuje otwarte tereny, takie jak pola uprawne, ogrody i parki, gdzie dostęp do nasion jest łatwy. To prawdziwy “smakosz” - jego dieta składa się głównie z nasion roślin zielnych, ziół, a także owoców i pąków.
Rozwój i rozmnażanie
Szczygle tworzą monogamiczne pary na sezon godowy. Gniazdo buduje samica w krzewach lub drzewach owocowych. Zazwyczaj składa od 3 do 5 jaj, które wysiaduje przez około dwa tygodnie. Po wykluciu się młodych ptaków oboje rodzice zajmują się ich karmieniem i ochroną przez kolejne kilka tygodni.
Ciekawostki o szczyglu:
- Szczygle potrafią naśladować odgłosy innych gatunków ptaków, a nawet dźwięki ludzkiej mowy!
- Są to bardzo towarzyskie ptaki, często tworzą duże stada w okresie zimowym.
- W Polsce szczygieł jest gatunkiem objętym ochroną.
Zachowanie i adaptacja
Szczygle są niezwykle ruchliwe i energiczne. Przelatują z kwiata na kwiat w poszukiwaniu pokarmu, a ich charakterystyczny, trzepoczący lot sprawia, że łatwo je zauważyć. W chłodniejszych miesiącach tworzą duże stada i przemieszczają się na tereny o łagodniejszym klimacie.
W ostatnich latach obserwuje się spadek populacji szczygli w niektórych regionach. Przyczyny tego zjawiska są złożone i obejmują między innymi:
- Utrata siedlisk: Urbanizacja, intensywne rolnictwo i rozwój infrastruktury prowadzą do zanikania naturalnych terenów przebywania tych ptaków.
- Zanieczyszczenie środowiska: Pestycydy i inne substancje chemiczne stosowane w rolnictwie mogą zatruwać szczygle i ich pożywienie.
- Zmiany klimatyczne: Ocieplanie się klimatu może wpłynąć na migracje szczygli, a także na dostępność pożywienia.
Jak pomóc szczygłom?
Pomimo zagrożeń szczygle są gatunkiem stosunkowo odpornym i dobrze przystosowanym do życia w bliskim sąsiedztwie człowieka. Możemy wspierać ich populację poprzez:
- Tworzenie zielonych przestrzeni: Sadzenie drzew i krzewów owocowych, tworzenie ogródków z kwiatami dziko rosnącymi, które stanowią źródło pożywienia dla szczygli.
- Instalacja karmników: Zwłaszcza w okresie zimowym szczygle chętnie korzystają z karmników z nasionami słonecznika, rzepaku i konopi.
Pamiętajmy, że każdy z nas może przyczynić się do ochrony tych fascynujących ptaków!
Tabela: Główne cechy szczygla:
Cecha | Opis |
---|---|
Rozmiar | 12-14 cm długości |
Masa | Około 20 gramów |
Ubarwienie (samce) | Pomarańczowoczerwony brzuch, głowa żółta z czarnym rysunkiem na policzkach, skrzydła i ogon brązowe z czarnymi plamkami |
Ubarwienie (samice) | Główne zielono-brązowe, z żółtym odcieniem na głowie |
Dieta | Nasiona roślin zielnych, ziół, owoców i pąków |
Występowanie | Europa, Azja, północna Afryka |
Status ochrony | Gatunek objęty ochroną w Polsce |